PODSTAWY TEORII METEOROLOGII

TEMAT:  Wiatry.

Temat powiązany jest z: siła Coriolisa, wiatry wyższego poziomu, warstwa graniczna, 
                                  ciśnienie atmosferyczne, adwekcja

WARTO RÓWNIEŻ PRZECZYTAĆ I ZOBACZYĆ

        W atmosferze występuje kilka rodzajów ruchów powietrza (wiatr to postępowy ruch powietrza). Do najczęściej wymienianych przez meteorologów można zaliczyć:

• poziomy,
• pionowy konwekcyjny, cykloniczny i antycykloniczny,
• pionowy ślizgowy (wślizgowy i ześlizgowy) wzdłuż zboczy górskich i powierzchni frontalnych,
• falowy.

        Wiatry można dodatkowo podzielić na te występujące przy powierzchni ziemi i te wiejące w wyższych warstwach atmosfery.

        Podstawowy wpływ na powstawanie wiatru wywiera różnica ciśnień w poziomie przy powierzchni ziemi. Mianowicie powietrze przemieszczając się z obszaru o wyższym ciśnieniu w kierunku obszaru o niższym ciśnieniu powoduje poziomy ruch powietrza zwany wiatrem. Im większa jest różnica ciśnień między tymi obszarami tym silniejszy jest ruch powietrza. Ponadto odległość pomiędzy obszarem wysokiego i niskiego ciśnienia ma wpływ na siłę wiatru. W meteorologii stosunek przyrostu ciśnienia do przyrostu odległości nosi miano gradientu barycznego, a siła inicjująca ruch powietrza to siła gradientu barycznego.

        Ruch powietrza, który nie podlega tej teorii (tzn. nie powstaje w wyniku różnicy ciśnień) to szkwał - nagłe i silne uderzenie powietrza wywołane procesami zachodzącymi podczas burzy.

        Siła Coriolisa zmienia jednak kierunek wiatru. I tak w niżu powietrze przemieszczając się od jego brzegu (wyższe ciśnienie) do jego centrum (niższe ciśnienie) zostaje skręcone w lewą stronę na naszej półkuli (przeciwnie do ruchu wskazówek zegara), zaś w wyżu powietrze przemieszczające się od jego centrum (wyższe ciśnienie) do jego brzegu (niższe ciśnienie) zostaje skręcone w prawą stronę na naszej półkuli (zgodnie z ruchem wskazówek zegara).

Dodatkowo powierzchnia ziemi wywiera siłę tarcia na powietrze przemieszczające się tuż nad nią powodując, że wiatr słabnie i zmienia kierunek. Różnice w rzeźbie terenu bezpośrednio wpływają na wielkość siły tarcia. Na przykład powierzchnia oceanu jest płaska i to nie powoduje żadnych zawirowań powietrza, w przeciwieństwie do terenów górzystych czy lasów, które spowalniają ruch powietrza i/lub zmieniają jego kierunek.
Im wyżej tym ukształtowanie terenu ma coraz mniejszy wpływ na wiatr, aż do momentu kiedy siła tarcia zanika - wiatr jest stateczny. Poziom ten to górna granica warstwy granicznej. Jej wysokość zależy od rzeźby terenu, siły wiatru i pionowego rozkładu temperatury, ponadto zależy ona od pory dnia i pory roku.

 
Stronę opracowano dzięki życzliwości i za zgodą autora :