Rozpoznawanie |
Cirrus Cirrocumulus Cirrostratus Altocumulus Altostratus Nimbostratus Stratocumulus Stratus Cumulus Cumulonimbus |
|
Chmury orograficzne Chmury szczególne Meteory |
||
Definicje | ||
Meteor jest to zjawisko inne niż chmura, obserwowane w atmosferze lub na powierzchni ziemi. Mogą go stanowić opady, zawiesiny lub osady cząsteczek ciekłych lub stałych, uwodnionych bądź nieuwodnionych może on być również zjawiskiem natury optycznej lub elektrycznej. Meteory dzieli się na cztery grupy: hydrometeory, litometeory fotometeory elektrometeory. Hydrometeor jest meteorem, składającym się ze zbioru cząsteczek wody w stanie ciekłym lub stałym, które opadają lub są unoszone w powietrze, są porywane przez wiatr z powierzchni ziemi lub też są osadzane na przedmiotach, znajdujących się na ziemi lub w atmosferze. Poniżej są wymienione najczęściej spotykane hydrometeory wraz z podaniem ich krótkiej definicji. a. Deszcz Opad kropel wody o średnicy większej od 0,5 mm, bądź kropel mniejszych i rzadkich. Deszcz marznący Deszcz, którego krople zamarzają w momencie zetknięcia się z gruntem i z przedmiotami na powierzchni ziemi lub ze statkiem powietrznym w locie. b. Mżawka Gęsty, dość jednorodny opad, składający się wyłącznie z bardzo drobnych kropel wody o średnicy mniejszej od 0,5 mm. Mżawka marznąca Mżawka, której krople zamarzają w momencie zetknięcia się z gruntem i z przedmiotami znajdującymi się na powierzchni ziemi lub ze statkiem powietrznym w locie. c. Śnieg Opad kryształków lodu, ktorych większość ma budowę rozgałęzioną (czasami w kształcie gwiazdek) d. Krupy śnieżne Opady białych, nieprzeświecających ziaren lodu. Ziarna te mają kształt kulisty lub niekiedy stożkowaty i średnicę od 2 do 5 mm; są kruche i łatwo ulegają zgnieceniu, gdy padają na twarde podłoże odbijają się i często rozpryskują. Krupy śnieżne występują wraz z opadami płatków śniegu lub kropel deszczu jako opady przelotne, gdy temperatura powietrza u powierzchni ziemi jest w pobliżu 0° C. e. Śnieg ziarnisty Opad bardzo małych białych, nieprzeświecających ziaren lodu. Ziarna te są względnie płaskie lub wydłużone, o średnicy na ogół mniejszej od 1 mm; gdy uderzają o twarde podłoże nie odbijają się i nie rozpryskują. Śnieg ziarnisty pada zwykle w bardzo małych ilościach, przeważnie z chmur Stratus lub z mgły, a nigdy w postaci opadu przelotnego. f. Ziarna lodowe Opad ziaren lodu przezroczystych lub przeświecających, o kształcie kulistym lub nieregularnym, rzadko stożkowatym, o średnicy nie większej od 5 mm. Można tu wyróżnić dwa zasadnicze typy:
Opad kulek lub bryłek lodu (gradziny), o średnicach od 5 do 50 mm, niekiedy większych, padających bądź oddzielnie bądź jako zlepione nieregularne bryły. h. Słupki lodowe Opad nierozgałęzionych kryształków lodu, w kształcie igiełek, słupków lub blaszek, często tak cienkich, że sprawiają wrażenie zawieszonych w powietrzu. Kryształki te mogą padać z chmury lub przy bezchmurnym niebie. Kryształki są szczególnie dobrze widoczne, gdy błyszczą w promieniach słońca (pył diamentowy); mogą wtedy powodować powstawanie słupa świetlnego lub innych zjawisk halo. Opady słupków lodowych, częste w krajach polarnych, występują przy bardzo niskich temperaturach w masach powietrza o równowadze stałej. i. Mgła Zawiesina bardzo małych kropelek wody w powietrzu, zmniejszająca widzialność poziomą przy powierzchni ziemi na ogół poniżej 1 km. Przy dostatecznym oświetleniu, poszczególne kropelki mgły są często widoczne gołym okiem; można wówczas zauważyć, że ruch ich jest nieuporządkowany. W czasie mgły odczuwa się, że powietrze jest przejmująco chłodne, lepkie i wilgotne. Mgła stanowi białą zasłonę, która przesłania krajobraz; gdy zawiera cząsteczki pyłu lub dymu może przyjmować słabe zabarwienie, najczęściej żółte. W tym ostatnim przypadku mgła jest bardziej trwała niż wtedy, gdy składa się tylko z kropelek wody. Mgła lodowa Zawiesina bardzo licznych, maleńkich kryształków lodu w powietrzu, zmniejszająca widzialność przy powierzchni ziemi. Kryształki mgły lodowej często lśnią w promieniach słońca. Mgła lodowa powoduje powstawanie zjawisk optycznych, jak np. słupów świetlnych, małych pierścieni halo itd. j. Zamglenie Zawiesina mikroskopijnych kropelek wody lub zwilżonych cząsteczek hygroskopijnych w powietrzu, zmniejszająca widzialność przy powierzchni ziemi. Przy zamgleniu zazwyczaj nie odczuwa się że powietrze jest przejmująco chłodne, lepkie i wilgotne. Zamglenie stanowi zwykle dość rzadką, zasłonę, która przesłanie krajobraz. k. Zamieć śnieżna Zbiór cząsteczek śniegu, podnoszonych z ziemi przez dostatecznie silny i turbulencyjny wiatr.
Zbiór kropelek wody porwany przez wiatr z rozległej powierzchni wody, głównie z grzbietów fal i unoszonych w powietrze na niewielką wysokość. m. Rosa Zbiór kropel wody tworzących się na powierzchni przedmiotów, na ziemi lub w pobliżu ziemi, wskutek kondensacji pary wodnej zawartej w otaczającym przezroczystym powietrzu. Rosa powstaje gdy:
Rosa biała Biały osad zmarzniętych kropel rosy. n. Szron Osad lodu o wyglądzie krystalicznym, przybierający najczęściej kształt łusek, igieł, piór lub wachlarzy. Szron powstaje w podobny sposób jak rosa, lecz przy temperaturze poniżej 0° C. o. Szadź Osad lodu, utworzony z ziarenek mniej lub więcej rozdzielonych pęcherzykami powietrza, ozdobiony niekiedy rozgałęzionymi kryształkami. Szadź powstaje przy nagłym zamarzaniu bardzo małych, przechłodzonych kropelek wody (mgły lub chmury), narastając niekiedy do stosunkowo znacznych grubości. Na gruncie i w pobliżu gruntu szadź osadza się na przedmiotach po stronie podwietrznej, na ich krawędziach i miejscach ostro zakończonych. W atmosferze swobodnej szadź może występować na częściach samolotu wystawionych pod wiatr; ten typ oblodzenia daje osad kruchy i mający wygląd masy porowatej, złożonej z ziarenek śniegu. p. Gołoledź Osad lodu na ogół jednorodny i przezroczysty, powstały wskutek zamarznięcia przechłodzonych kropelek mżawki lub kropel deszczu na powierzchniach o temperaturze niższej lub nieco wyższej od 0° C. Gołoledź może się tworzyć również wskutek zamarzania nieprzechłodzonych kropelek mżawki lub kropel deszczu, bezpośrednio po zderzeniu się z powierzchniami o temperaturze poniżej 0° C. Jest ona obserwowana na powierzchni ziemi, gdy krople deszczu padają przez dostatecznie grubą warstwę powietrza o temperaturze niższej od temperatury zamarzania. W atmosferze swobodnej gołoledź występuje jako zwarty i gładki typ oblodzenia (lód szklisty). Gołoledź spotyka się czasami w chmurach zawierających duże przechłodzone kropelki, które zamarzają po zderzeniu się z częściami samolotu, wystawionymi pod wiatr; w innych przypadkach może ona pokryć wszystkie części samolotu, które są wystawione na działanie przechłodzonego opadu. r. Trąba Zjawisko, które powstaje wskutek wirowego ruchu powietrza, często o dużym natężeniu i uzewnętrznia się w postaci kolumny lub leja chmurowego, wychodzącego z podstawy chmury Cumulonimbus i przez “krzew” złożony z kropelek wody uniesionych z powierzchni morza lub z pyłu, piasku i różnych przedmiotów uniesionych z powierzchni ziemi. |