METEOROLOGIA - TROCHĘ POWAŻNIEJ

TEMAT:  Wskazówki dla meteorologa - amatora.

Temat powiązany jest z: metody prognozowania pogody,
                                  zjawiska towarzyszące frontom atmosferycznym

WARTO RÓWNIEŻ PRZECZYTAĆ I ZOBACZYĆ

         Na tej stronie zostały przedstawione pewne wskazówki, które są pomocne przy amatorskim prognozowaniu pogody jednocześnie opierają się one na profesjonalnej wiedzy.

   Antycyklony

         Antycyklon to układ wiatrów wiejących wokół ośrodka wysokiego ciśnienia atmosferycznego; nazwa ta często jest stosowana także do określenia samego wyżu, zatem centrum wyżu reprezentuje centrum antycyklonu. Wyż oznaczany jest na mapie pogody czerwoną literą W (ang. H). Powietrze zalegające w obszarze antycyklonu ulega dywergencji (rozbieżności) tzn. niejako rozchodzi się od centrum w kierunku peryferii; natomiast powietrze zalegające nad nim opada zastępując w ten sposób powstałą "lukę". Taki ruch pionowy powietrza w dół (cyrkulacja antycykloniczna) przeciwdziała powstawaniu chmur i opadów.

        Z racji tego, że wiatr wieje wokół centrum wyżu zgodnie z ruchem wskazówek zegara (na półkuli północnej), północne wiatry na czole wyżu przynoszą zazwyczaj chłodniejsze powietrze podczas gdy południowe wiatry na tyle przynoszą powietrze cieplejsze. Zatem temperatura powietrza zależy od położenia danego miejsca względem centrum wyżu. W rezultacie przejście układu wysokiego ciśnienia powoduje wzrost temperatury powietrza.

   Cyklony

zobacz także: Cyklony 

         Cyklon to układ wiatrów wiejących wokół ośrodka niskiego ciśnienia atmosferycznego; nazwa ta często jest stosowana także do określenia samego niżu, zatem centrum niżu reprezentuje centrum cyklonu. Niż oznaczany jest na mapie pogody niebieską literą N (ang. L). W cyklonie występuje zjawisko konwergencji czyli zbieżności powietrza w kierunku centrum niżu co w rezultacie prowadzi do unoszenia się powietrza. Taka sytuacja często objawia się powstawaniem chmur i opadów w postaci deszczu i burz latem i jesienią oraz deszczu, burz a nawet śniegu zimą.

        Z racji tego, że wiatr wieje wokół centrum niżu przeciwnie do ruchu wskazówek zegara (na półkuli północnej), południowe wiatry na czole niżu przynoszą zazwyczaj cieplejsze powietrze podczas gdy północe wiatry na tyle przynoszą powietrze chłodniejsze. Zatem temperatura powietrza zależy od położenia danego miejsca względem centrum wyżu. Można powiedzieć, że przejście niżu nad danym obszarem przynosi ochłodzenie.

   Fronty atmosferyczne

zobacz także: Fronty atmosferyczne, oraz schemat frontu chłodnego i ciepłego

   Front chłodny

         Masa powietrza za frontem jest chłodnym jest zazwyczaj chłodniejsza i bardziej sucha od tej przed frontem. Opady występują zaraz na czole frontu i w czasie jego przechodzenia nad danym obszarem, za frontem zaś brak zachmurzenia, niższa temperatura i wilgotność. Przy froncie chłodnym prądy wznoszące powietrze są zazwyczaj bardzo silne, a to objawia się powstawaniem wysoko wypiętrzonych chmur, często burzowych z ulewnym deszczem. Część frontu dająca opady i burze jest zazwyczaj stosunkowo wąska (kilkaset kilometrów) i porusza się dość szybko zaraz na czole powierzchni frontowej.
Czytaj dalej.

   Front ciepły

         Masa powietrza za frontem ciepłym jest w zasadzie cieplejsza i bardziej wilgotna od tej przed frontem. Front ciepły przynosi słabe opady deszczu (śniegu) zaraz przed powierzchnią frontową i w czasie przechodzenia tej powierzchni nad danym miejscem. Za frontem występuje czyste niebo, bardziej ciepłe i wilgotne powietrze. Wznoszenie powietrza jest tutaj powolne i stopniowe, dlatego ewentualne opady mają zazwyczaj charakter długotrwały ale ilościowo mały.

   Front zokludowany

         Front zokludowany powstaje, według jednej z teorii, kiedy front chłodny dogania front ciepły.

         W powstającym cyklonie (niżu) front ciepły przemieszcza się na północ na jego czole, a front chłodny na południe.














        Kiedy niż przybiera na sile, front chłodny obraca się wokół centrum i dogania, niejako przejmuje front ciepły - powstaje front zokludowany. Powierzchnia takie frontu rozdziela masę nowego zimnego powietrza sprowadzonego z północy od powietrza chłodnego przed byłym frontem ciepłym. Powietrze za frontem zokludowanym jest zazwyczaj bardzo suche. Konwergencja występująca przed i za frontem może doprowadzić do wystąpienia przelotnych opadów deszczu bądź śniegu.

   Prognozowanie temperatury powietrza

   Adwekcja termiczna

zobacz także: Adwekcja

         Jeśli dysponujemy historią zmian temperatury powietrza w ostatnim czasie (np. odczytywana z termometru za oknem) to z przebiegu temperatury możemy zauważyć pewien trend tzn. jeśli temperatura wzrasta to mamy do czynienia z adwekcją ciepłą (napływa ciepłe powietrze). Jeśli trend jest spadkowy oznacza to, że występuje adwekcja chłodna.

         Ponieważ adwekcję powoduje wiatr przenosząc cieplejsze / chłodniejsze powietrze, można również obserwować zmiany temperatury w regionie z którego wieje wiatr. Na przykład, mamy dwie miejscowości A na północy i miejscowość B na południu. Prognozujemy temperaturę dla miejscowości A, w której zanotowano 7 st. C, a w miejscowości B 18 st. C. Wiemy, że wiatr wieje z południa w obu miejscowościach. W rezultacie wiatr wiejący od miejscowości B do miejscowości A będzie przenosił cieplejsze powietrze do A i taki proces nazwiemy adwekcją ciepłą. W sytuacji odwrotnej, gdy wiatr przenosi chłodne powietrze w rejon cieplejszy mamy do czynienia z adwekcją chłodną.

   Zachmurzenie

zobacz także: tutaj 

         W ciągu dnia ziemia ogrzewana jest przez promienie słoneczne. Jeśli niebo jest bezchmurne więcej ciepła dochodzi do powierzchni ziemi, a to prowadzi do wzrostu temperatury powietrza.












        Jednak, kiedy niebo jest zachmurzone część promieni słonecznych zostaje odbita przez kropelki wody w chmurach, a to powoduje że mniejsza ilość energii słonecznej sięga powierzchni ziemi i w rezultacie ziemia ogrzewa się wolniej - temperatury są niższe od tych przy bezchmurnym niebie.

        Jeżeli zatem prognozujemy temperaturę, a spodziewamy się dużego zachmurzenia powinniśmy wziąć pod uwagę powyższe fakty.

        Nocą zachmurzenie ma odwrotny wpływ na temperaturę powietrza. Przy czystym niebie ciepło emitowane przez powierzchnię ziemi swobodnie wypromieniowuje w kosmos, a to powoduje spadek temperatury.

        Z drugiej strony, jeśli niebo jest zachmurzone to chmury odbijają część energii cieplej z powrotem na ziemię, a to powoduje wolniejszy spadek temperatury.

   Wiatr

         Nocą powierzchnia ziemi ochładza się za sprawą wypromieniowania ciepła w kosmos - efekt ten powoduje spadek temperatury w warstwie powietrza tuż przy powierzchni ziemi i w rezultacie w wyższych warstwach atmosfery powietrze jest cieplejsze. W wietrze noce, część tego ciepłego powietrza przemieszcza się w kierunku powierzchni ziemi mieszając się z zalegającym tam powietrzem chłodniejszym. Dzieje się tak dlatego, że silny wiatr na większych wysokościach i stosunkowo słaby przy powierzchni ziemi wprowadzają powietrze w ruch wirowy i w ten sposób cieplejsze powietrze przemieszcza się w dół.

         Podsumowując podczas bezwietrznych nocy efekt ochładzania się powietrza jest zazwyczaj bardzo duży, natomiast obecność wiatru przeciwdziała szybkiemu wychłodzeniu.

   Pokrywa śnieżna

        Większość promieni słonecznych dochodzących do powierzchni ziemi jest przez nią absorbowana, a to skutkuje ogrzaniem powietrza w warstwie przylegającej do gruntu. W przypadku kiedy leży śnieg, część energii słonecznej zostaje odbita przez pokrywę śnieżną, część także zostaje zużyta w procesie topnienia śniegu - w rezultacie pozostaje mniej energii na ogrzanie powietrza i temperatura rośnie wolniej.
        Nocą pokrywa śnieżna z łatwością oddaje ciepło, a to powoduje szybki spadek temperatury.

   Prognozowanie opadów

zobacz także: Opady atmosferyczne 

   Fronty atmosferyczne

         Jeśli powietrze zawiera dostateczną ilość pary wodnej i nad dany obszar nadciąga "mechanizm wznoszący" powietrze, w postaci np. frontu, wzrasta wtedy prawdopodobieństwo wystąpienia opadów. Wiadomo, że chmury i opady powstają w wynik wznoszenia powietrza, dlatego potrzebna jest jakaś siła, która by do tego doprowadziła - często właśnie front atmosferyczny służy jako ta siła unosząca.

        Proces wznoszenia powietrza jest następujący: wiatry wieją zazwyczaj w różnych kierunkach po obu stronach frontu, a to wywołuje zbieżność powietrza w kierunku linii frontu (konwergencja) - powietrze tworzy niejako stos na powierzchni frontowej. Dalej, powietrze unosi się i ochładza, a para wodna w nim zawarta ulega skropleniu - powstają chmury i opady.

         Jeśli powietrze przed frontem chłodnym jest bardzo ciepłe i wilgotne, na czole frontu powstają wysoko wypiętrzone chmury cumulonimbus, często dające ulewne deszcze i burze.

   Wilgotność powietrza

zobacz także: Wilgotność powietrza 

         Nawet jeśli wystąpi mechanizm wznoszący powietrze np. w postaci frontu atmosferycznego, chmur i opady nie wystąpią jeśli powietrze zalegające przy powierzchni ziemi nie jest wystarczająco wilgotne.

         Dobrym określeniem wilgotności powietrza jest temperatura punktu rosy. Mianowicie, im mniejsza jest różnica między aktualną temperaturą powietrza, a temperaturą punktu rosy tym bardziej wilgotne jest powietrze. Innymi słowy, jeśli temperatura powietrza jest zbliżona do temperatury punktu rosy oznacza to, że powietrze jest już prawie nasycone i istnieje duże prawdopodobieństwo wystąpienia opadów.

 
Stronę opracowano dzięki życzliwości i za zgodą autora :